W Polsce rozwija się sektor robotyki chirurgicznej, którego prekursorem były prywatne szpitale. Obecnie większość placówek oferuje zabiegi z asystą robota finansowane ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia. Większość takich zabiegów odbywa się także w szpitalach publicznych.
Z raportu OSSP, „Stan sektora szpitali prywatnych w Polsce”, edycja IX, 2024, wynika, że w 2023 roku 58 szpitali wykonało w Polsce ponad 10,1 tysiąca zabiegów w asyście robotów ogólnochirurgicznych. Większość (74 procent) stanowiły zabiegi urologiczne, 69 procent wszystkich zabiegów to były zabiegi prostatektomii. 12 procent zabiegów stanowiły te dotyczące jelita grubego, a niecałe 8 procent były to zabiegi ginekologiczne. Ze wspomaganiem robota odbyło się także ponad 250 operacji nerek i 100 operacji pęcherza.
Systemy robotyczne posiada 14 szpitali prywatnych, które wykonały w roku 2023 w ich asyście 2732 zabiegi, czyli 27 procent wszystkich wykonanych w całej Polsce. Spośród tych zabiegów 552 stanowiły zabiegi finansowane komercyjnie przez pacjentów, 10 było wykonanych w ramach badania klinicznego, a pozostałe – sfinansował NFZ.
Szpitale prywatne prekursorem robotyki
Najwięcej zabiegów w asyście robota spośród wszystkich szpitali w Polsce wykonało prywatne Śląskie Centrum Urologii Urovita z Chorzowa, było to 638 operacji, głównie raka prostaty i raka macicy, wszystkie w ramach NFZ.
Inne placówki, w których wykonano sporo zabiegów, to Europejskie Centrum Zdrowia Otwock (407 zabiegów), Szpital św. Anny w Piasecznie, Grupa EMC (301), Śląski Szpital Urologiczny w Katowicach (297), Szpital Medicover (296) czy Szpital Mazovia (243).
Roboty posiadają także takie placówki jak Salve Medica z Łodzi, Mazowiecki Szpital Onkologiczny w Wieliszewie, krakowski Szpital na Klinach, Szpital św. Łukasz i Stadmedica w Bydgoszczy oraz dwa warszawskie szpitale Grupy Lux Med – Szpital Św. Elżbiety i Szpital Św. Wincentego.
Pierwszym prywatnym szpitalem z systemem robotycznym, a trzecim w Polsce był w roku 2017 warszawski Szpital Mazovia. W 2018 roku w systemy te zostały wyposażone kolejne placówki prywatne – warszawski Szpital Medicover, Szpital św. Łukasza w Krakowie i Hifu Clinic w Warszawie (obecnie należy do Grupy Lux Med).
Wówczas zabiegi robotyczne wykonywały w większości szpitale prywatne. W roku 2018 cztery prywatne placówki wykonały w sumie 323 zabiegi, a cztery publiczne – 57 zabiegów. Sektor prywatny stał się prekursorem i liderem rozwoju robotyki. Dopiero w roku 2021 liczba zabiegów robotycznych wykonywanych w szpitalach publicznych przewyższyła liczbę zabiegów wykonywanych w szpitalach prywatnych. Jednak wyceny zabiegów przez NFZ wynoszące od 8 do 11 tys. zł, były o wiele niższe niż koszty wykonania zabiegu komercyjnie (od 30 do 50 tys. zł).
Zmiana refundacji zabiegów
Warunki rozwoju robotyki zmieniły się w naszym kraju w roku 2022, gdy NFZ wprowadził odrębną wycenę dla zabiegu prostatektomii w asyście robota, w efekcie w roku 2023 średnia kwota refundacji takiego zabiegu wyniosła 33 tys. zł, czyli osiągnęła poziom cen na rynku prywatnym. Wiele placówek prywatnych podpisało wówczas kontrakty z NFZ na te zabiegi, a rynek świadczeń komercyjnych zmalał. Wyłącznie na rynku komercyjnym zdecydowało się pozostać 5 placówek, ale ceny oferowanych przez nie zabiegów spadły. W roku 2023 rynek komercyjnych zabiegów robotycznych stanowił mniej niż 6 procent całej chirurgii robotowej, dwa lata wcześniej komeryjnych zabiegów było 46 procent.
W roku 2024 zabiegi w asyście robotów ogólnochirurgicznych wykonuje prawie 70 szpitali, głównie są to systemy da Vinci, część korzysta z systemu Versius, a jeden z robota Senhance. Liczba modeli robotów chirurgicznych na świecie rośnie, gdyż stopniowo wygasają patenty na rozmaite rozwiązania technologiczne, poza tym rośnie popyt na tego typu zabiegi.
Źródło: Krzysztof Jakubiak, Prywatny sektor odgrywa dużą rolę w rozwoju chirurgii robotowej w Polsce, Raport OSSP, Stan sektora szpitali prywatnych w Polsce, edycja IX, 2024