Według raportu „Chirurgia robotowa”, wydanego przez Modern Healthcare Institute, rok 2022 był przełomowy w rozwoju tej dziedziny technologii medycznej w Polsce. Nastąpił wówczas wzrost liczby szpitali stosujących systemy robotowe w chirurgii.
W roku 2022 zabiegi z użyciem systemu robotowego wykonywało 40 placówek, wśród nich 15 – po raz pierwszy, 11 z nich były to szpitale publiczne, a 4 – prywatne.
Warto podkreślić, że to właśnie publiczne ośrodki zwiększały wolumen zabiegów wykonywanych ze wspomaganiem robotowym i szybciej niż prywatne poszerzały jego stosowanie na kolejne obszary. W roku 2022, po raz pierwszy od roku 2018, liczba zabiegów wykonywanych w placówkach publicznych przewyższyła liczbę zabiegów w placówkach prywatnych.
Zauważalne stały się również tendencje do koncentrowania liczby zabiegów przez duże ośrodki, zarówno publiczne jak i prywatne, w czerwcu 2023 już cztery szpitale dysponowały dwoma systemami robotowymi (dwa publiczne i dwa prywatne).
Wraz ze wzrostem liczby szpitali dysponujących systemami robotowymi, wzrastała także liczba operatorów wykonujących zabiegi przy ich pomocy. W największych ośrodkach pracują zespołu pięciu, sześciu lub nawet składające się z większej liczby wykształconych specjalistów.
Krzysztof Jakubiak, autor artykułu pt. „Rozwój chirurgii robotowej w Polsce”, opublikowanym w raporcie, podaje, że w połowie roku 2023 w Polsce było ponad 90 certyfikowanych operatorów systemów da Vinci oraz około 70 przeszkolonych operatorów system Versius.
W roku 2022 wszystkie polskie szpitale wykonały w sumie 4844 zabiegi robotowe, spośród nich 69 procent stanowiły zabiegi prostatektomii radykalnej, pozostałe były to zabiegi w zakresie ginekologii onkologicznej, chirurgii kolorektalnej i chirurgii ogólnej.
Zmniejszyła się liczba zabiegów przy użyciu systemu robotowego, wykonywanych prywatnie, na co wpływ miało podwyższenie wyceny zabiegu prostatektomii radykalnej, przez NFZ. Operacje te stały się opłacalne dla placówek, dotyczy to także operacji gardła, przełyku czy pęcherza moczowego. Jednocześnie jednak część operacji ciągle jest nierentownych, dotyczy to operacji raka jelita grubego czy niektórych operacji urologicznych. Z punktu widzenia ekonomicznej opłacalności ważne jest także wykonywanie jak największej liczy operacji przez daną jednostkę.
Coraz więcej polskich szpitali kupuje wyspecjalizowane systemy robotyczne, przeznaczone do wykonywania wąskiego zakresu zabiegów. Na przykład w styczniu 2023 w Klinice Neurochirurgii Szpitala Wojewódzkiego św. Łukasza w Tarnowie wykonano pierwszą w Polsce operację kręgosłupa z wykorzystaniem robota MaxonX. Kilka polskich szpitali posiada roboty ExcelsiusGPS, wykorzystywane do operacji kręgosłupa z użyciem implantów, w kilku działa robot do kruszenia kamieni nerkowych Avicenna.
Mimo dynamicznego rozwoju chirurgii robotowej Polska ciągle posiada kilkakrotnie mniej systemów robotycznych niż wiele innych państw europejskich. Podczas gdy w naszym kraju systemów tych jest kilkadziesiąt, na przykład we Francji jest ich 340, w Niemczech – 330, a w Japonii – 570. Na całym świecie działa ponad 8 tysięcy systemów chirurgii robotowej.
Źródło: „Chirurgia robotowa”, raport Modern Halthcare Institute, 2023.