5 sierpnia 2025 roku Sejm przyjął ustawę która umożliwia między innymi elastyczne przekształcanie oddziałów szpitalnych, łączenie szpitali przez samorządy i wprowadzanie planów naprawczych dla zadłużonych placówek.
Chodzi nowelizację ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw, która przewiduje racjonalizację i uelastycznienie systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej (PSZ). Oferta szpitali ma być dostosowana do lokalnych potrzeb, w tym do zmian demograficznych.
Nowe przepisy mają się przyczynić do koncentracji świadczeń szpitalnych wykonywanych w trybie ostrym i w warunkach gotowości całodobowej w ośrodkach, które dysponują większym doświadczeniem i potencjałem kadrowym.
Za zgodą Narodowego Funduszu Zdrowia szpitale będą mogły zamienić niektóre świadczenia udzielane w trybie pełnej hospitalizacji na leczenie planowe lub jednodniowe, a także, w niektórych przypadkach, zamieniać oddziały szpitalne na zakłady opiekuńczo-lecznicze lub pielęgnacyjno-opiekuńcze. Wprowadzony zostanie finansowy mechanizm zachęcający do przekształceń w postaci zachowania części ryczałtu.
Nowe świadczenia gwarantowane
Ustawa wprowadza nową kategorię świadczeń gwarantowanych w postaci świadczeń udzielanych w powiatowych centrach zdrowia, które będą obejmowały świadczenia specjalistyczne w zakresie chirurgii ogólnej i chorób wewnętrznych udzielane w trybie całodobowym oraz transport sanitarny.
Poza tym katalog świadczeń ambulatoryjnych udzielanych bez skierowania zostanie uzupełniony o porady psychologa oraz lekarza medycyny sportowej i optometrysty. Ten ostatni będzie mógł wystawiać skierowanie do okulisty. Natomiast lepsza wycena świadczeń w poradniach specjalistycznych ma sprawić, że diagnostyka i leczenie będzie się częściej odbywać bez konieczności hospitalizacji.
Konsolidacja i łączenie jednostek
Nowe przepisy umożliwią tworzenie i prowadzenie SP ZOZ-ów również przez związki jednostek samorządu terytorialnego. Możliwy będzie także nowy sposób połączenia, w wyniku którego podmioty tworzące SP ZOZ-ów, które się łączą, dalej funkcjonują – będzie mógł powstać jeden SP ZOZ z więcej niż jednym podmiotem tworzącym.
Samorządy będą mogły łączyć samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, co umożliwi tworzenie większych i bardziej efektywnych placówek. Powiaty będą mogły połączyć na przykład dwa szpitale w ramach jednej jednostki i podzielić szpitalne oddziały o określonych profilach, aby się nie powielały.
Reforma szpitali wprowadza zasady dotyczące programów naprawczych tworzonych przez SP ZOZ-y, w których wystąpiła strata netto. Obowiązek sporządzania programów naprawczych będzie również dotyczył podmiotów leczniczych działających w formie spółek kapitałowych z większościowym udziałem podmiotów publicznych oraz instytutów badawczych.
Nowe przepisy zakładają, że sporządzenie programu naprawczego poprzedzać mają analizy – efektywności funkcjonowania i zarządzania, ekonomiczne, jakościowe, operacyjne, działalności leczniczej oraz działalności poszczególnych komórek organizacyjnych.
Po uzyskaniu akceptacji Sejmu ustawa trafiła do Senatu, który ją zatwierdził. Kolejny krok to podpis prezydenta.