Problemem rynku pracy jest sprostanie wymaganiom dotyczącym wzrostu PKB wobec kurczenia się zasobów i pogarszania zdrowia pracowników. Co mogą zrobić w tym zakresie pracodawcy i jakie możliwości mają firmy, które mogą się włączyć w działania w zakresie zdrowia publicznego – na ten temat dyskutowali uczestnicy Okrągłego Stołu „Zdrowa Firma”, który odbył się 23 września 2024 w ramach Kongresu Zdrowe Miasta. W dyskusji brała udział Anna Rulkiewicz, prezeska Grupy Lux Med, prezeska Pracodawców dla Zdrowia.
– To niezwykle ważne, by w działania z zakresu zdrowia publicznego angażować również firmy. Według Światowej Organizacji Zdrowia, zdrowe środowisko pracy to takie, gdzie zarówno pracownicy, jak i kadra zarządzająca firmy współpracują, aby stale poprawiać warunki sprzyjające ochronie zdrowia osób pracujących. Działania te powinny być wszechstronne i obejmować promocję zdrowia, zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego, dbanie o dobre samopoczucie pracowników oraz zrównoważony rozwój kadry. Istotne jest, aby te inicjatywy opierały się na rzeczywistych potrzebach zidentyfikowanych w danej organizacji. Dlatego cieszę się z ważnej dyskusji w ramach Kongresu Zdrowe Miasta, jaką jest Okrągły Stół. Celem naszej inicjatywy jest stworzenie wiarygodnej i transparentnej metodologii oceny polskich przedsiębiorstw pod kątem ich wpływu na zdrowie pracowników oraz środowisko naturalne – indeksu zdrowych firm – mówi Anna Rulkiewicz, prezeska Grupy Lux Med, prezeska Pracodawców dla Zdrowi, wiceprezydentka Konfederacji Lewiatan.
Zdrowie- strategiczna oś rozwoju
Koncepcja indeksu zdrowych firm wyrosła z przekonania, że zdrowe firmy i rola, jaką wypełniają w tym zakresie, ma fundamentalne znaczenie dla zdrowia publicznego.
– Zdrowie powinno być strategiczną osią rozwojową. Musimy o tym myśleć, ponieważ czekają nas zmiany demograficzne – mówił profesor Jerzy Hausner, przewodniczący Rady Programowej OEES, Fundacja GAP, który był moderatorem spotkania.
Podkreślił też, że od 2015 roku w Polsce zatrzymany został proces wydłużania życia i nie jest to związane z sytuacją ekonomiczną.
-Finansowanie ochrony zdrowia rośnie, ale często finanse nie przekładają się na efekt leczenia i jakość usług medycznych Możemy mówić o długu zdrowotnym, a także o nierównościach w dostępie do zdrowia. Coraz więcej osób ma problemy dotyczące zdrowia psychicznego, zaniedbana jest profilaktyka. Z jednej strony miliony osób są objęte medycyną pracy, ale danych o nich brakuje w systemie resortu zdrowia. Zdrowie to dobrostan dotyczący wielu dziedzin – dodał.
Profesor Andrzej Blikle z Instytutu Podstaw Informatyki PAN, członek Europejskiej Akademii Nauk, mówił o tym, że od ponad 20 lat zajmuje się szkoleniem przedsiębiorców i menedżerów i zauważył istotny wzrost zainteresowania i zrozumienia zagadnień dotyczących dobrostanu psychicznego.
Poczucie bezpieczeństwa zamiast systemów motywacyjnych
– Obecnie nie musimy się zastanawiać nad alternatywą, czy praca ma być przyjemna czy wydajna. Dobrostan nie wynika z zarobków czy systemów motywacyjnych stosowanych przez firmy, ale wiąże się z poczuciem bezpieczeństwa w każdym zakresie, a także z poczuciem sensu wykonywanej pracy i społecznej przynależności do zespołu oraz poczuciem wartości własnej. Coraz częściej firmy przechodzą na stałe wynagrodzenia, które zależą od stanowiska i stażu pracy. Relacja przełożony-podwładny ustępuje relacji dostawca-odbiorca. Te firmy dbają o zaspokajanie czterech potrzeb człowieka, jakim są potrzeby rzeczowe, ambicji, społeczne oraz związane z poczuciem godności – opowiadał.
Filip Gorczyca, członek zarządu Stowarzyszenia Niezależnych Członków Rad Nadzorczych; Chapter Zero Poland podkreślił, że nowe podejście firm wymusiło wejście na polski rynek zachodnich korporacji oraz zmiany demograficzne, gdyż różne pokolenia mają różne oczekiwania.
– W porównaniu do lat 90. obserwujemy rewolucję w podejściu do zdrowia pracowników, firmy coraz częściej inwestują w zdrowie fizyczne i mentalne, dbają o wzbudzenie poczucia bezpieczeństwa i poczucia szczęścia u zatrudnionych – dodała Sylwia Kalinowska-Skowronek, dyrektor Biura Rozwoju i Systemów HR, Budimex.
Natomiast Katarzyna Kosel członek zarządu, dyrektor pionu ludzie i kultura; Makro Cash &Carry Polska S.A., zwróciła uwagę na spojrzenie na zdrowie nie tylko z punktu widzenia pracodawcy i pracownika, ale także klienta.
– Zdrowa firma umożliwia obsługę klienta w sposób zdrowy i rzetelny. W tym celu potrzebna jest świadomość zarządu i właściciela, chociażby w kwestii, jak istotna jest relacji absencji w stosunku do produktywności – mówiła.
Dbałość o wellbeing pracowników i społeczności
– Demografia sprawi, że zmiany obecnie wprowadzane staną się koniecznością. Warto mieć na uwadze, że w roku 2050 osoby powyżej 60. roku życia będą stanowiły 40 procent społeczeństwa, a dla pokolenia obecnie wkraczającego na rynek pracy ważne są zagadnienia związane z dobrostanem i wellbeingiem – dodała Agata Prorok, starszy kierownik ds. relacji zewnętrznych Fundacji Nutricia
Artur Osuchowski, członek zarządu ds. energetyki i transformacji energetycznej Orlen SA mówił o realizowanej strategii firmy i strategii zrównoważonego rozwoju, w której działania na rzecz środowiska i bezpieczeństwa pracowników są istotnym elementem..
Natomiast Anna Rulkiewicz zwróciła uwagę, że nasz kraj pod względem odpowiedzialności pracodawcy za zdrowie pracownika ma jeszcze dużo do zrobienia. Świadomość tego istnieje w dużych międzynarodowych firmach, ale w mniejszych działania na rzecz pracowników ograniczają się często tylko do zagadnień bhp oraz medycyny pracy.
– Poza tym widzę to zarówno jako pracodawca jak i świadczeniodawca, że dla przedstawicieli młodego pokolenia ważne jest, aby dobrze się czuć w miejscu, gdzie pracują. Składa się na to infrastruktura, zagadnienia ekologiczne, takie jak redukcja emisyjności itd. Odpowiedzialność pracodawcy dotyczy nie tylko zdrowia pracowników, ale także dbałości o lokalną społeczność i otoczenie. Elementem wellbeingu jest więc odpowiedzialność społeczna- mówiła Anna Rulkiewicz.
Piotr Wachowiak, rektor SGH podkreślił, że ewolucja podejścia do pracownika polega na tym, że kiedyś miał on głównie wykonywać zadania, a teraz celem jest to, aby był szczęśliwy.
– Pracodawca okazuje pracownikowi wsparcie, empatię i pomoc, a empatyczny lider wczuwa się w jego położenie, jest niejako „menedżerem szczęścia”. Ważna jest edukacja prozdrowotna, działania profilaktyczne – mówił.
– Dbanie o poczucie sensu i przynależności znajduje odzwierciedlenie w codziennych działaniach. Zachęcamy do podejmowania aktywności fizycznej, do wolontariatu pracowniczego, dajemy social i impact organizacyjny – dodała Monika Stołowska, dyrektorka Cluster HR, Deloitte.
Natomiast Marek Witucki, prezydent Konfederacji Lewiatan wyraził obawę, że dbanie o dobrostan pracowników może stanowić zbyt duży koszt dla wielu firm, szczególnie małych.
Indeks zdrowych firm
Uczestnicy spotkania rozmawiali także na temat planowanego przedsięwzięcia, jakim będzie indeks zdrowych firm, stworzony na podobieństwo indeksu zdrowych miast, inicjatywy Grupy Lux Med, z której wyrósł Kongres Zdrowe Miasta.
Podkreślali, że należy przy ocenie firm wziąć pod uwagę system wynagrodzeń, ale także takie elementy jak traktowanie pracowników, również przy rozstaniu z nimi, odnoszenie się do innych, kwestię zaufania, dbanie nie tylko o zatrudnionych, ale także o ich rodziny.
– Indeks powinien być prosty i nie obejmować zbyt wielu obszarów, ma dawać wartość pracodawcom. Powinien przede wszystkim brać pod uwagę zdrowie pracowników – dodała Anna Rulkiewicz.
Rozmówcy mówili o tym, że istotne jest budowanie świadomości i docieranie do jak największej liczby organizacji, aby skorzystały z badania w ramach indeksu, ważne jest także dzielenie się dobrymi praktykami i tworzenie rekomendacji dotyczących polityki zdrowotnej firmy.
Jako zalecenia dla firm wymienili kształcenie menedżerów pod kątem radzenia sobie z emocjami i ze stresem, cykliczne działania i mierzenie ich efektów. Podkreślali konieczność dbania o pracowników z niepełnosprawnościami, osoby nieneuronormatywne czy pracowników opiekujących się bliskimi, a także wracających z urlopów rodzicielskich. Mówili o inkluzywności, dbaniu o upskilling i reskilling, o aktywizowaniu osób z pokolenia 50plus i 60plus.
Anna Rulkiewicz wspomniała także o edukacji pracowników w zakresie zdrowia, czyli promowaniu dobrych nawyków, ponieważ bez dobrych chęci ze strony pracownika pracodawca niewiele zdziała.
Kongres Zdrowe Miasta: Ludzie – Biznes – Środowisko odbywał się 23 i 24 września 2024 roku w siedzibie SHG w Warszawie. Wydarzenie organizowane było przez Gupę Lux Med, Szkołę Główną Handlową i Fundację Gospodarki i Administracji Publicznej. Pracodawcy dla Zdrowia byli patronem merytorycznym wydarzenia. Patronatów Honorowych udzielili między innymi – Minister Zdrowia, Minister Przemysłu, Ministerstwo Sportu i Turystyki, Ministerstwo Klimatu i Środowiska oraz Ministerstwo Rozwoju i Technologii.
Kongres Zdrowe Miasta wyrasta z projektu Indeks Zdrowych Miast — inicjatywy zainaugurowanej w 2022 roku przez Grupę Lux Med i realizowanej wspólnie z naukowcami Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie i Fundacji Gospodarki i Administracji Publicznej. Jest to raport na temat zdrowia polskich miasta, którego dwie edycje cieszyły się dużym zainteresowaniem, zarówno włodarzy, jak i mieszkańców.
Podczas Kongresu ogłoszono wyniki kolejnej edycji Indeksu Zdrowych Miast.