Raport przygotowany przez Galileo Medical pokazuje, że w latach 2015-2024 nastąpił bardzo wyraźny wzrost poziomu finansowania opieki psychiatrycznej w Polsce ze środków publicznych. Wzrost ten w podanym okresie wyniósł 229,2 procent.
Raport przedstawia analizę finansowania opieki psychiatrycznej w Polsce w latach 2015-2024, opartą na danych pochodzących z Narodowego Funduszu Zdrowia. Obejmuje ona zarówno ewolucję wartości umów w zakresie świadczeń psychiatrycznych, jak i szczegółowe zestawienie głównych kategorii rozpoznań według klasyfikacji ICD-10.
Dane uwzględniają świadczenia w zakresie opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień, w tym pilotaż Centrum Zdrowia Psychicznego oraz program oddziaływań terapeutycznych. Zestawienie obejmuje rozpoznania główne świadczeń (F00-F99, Z03, Z76.8 wg ICD-10), z wyłączeniem świadczeń finansowanych ryczałtowo.
Przyspieszenie finansowania od roku 2022
Raport pokazuje gwałtowny skok poziomu finansowania rozpoczynający się w 2022 roku, kiedy to wartość umów z NFZ na świadczenia psychiatryczne wzrosła z 3,74 mld zł do 5,14 mld zł (wzrost o 37,4 procent rok do roku). Ten trend kontynuowany był w kolejnych latach, osiągając rekordowy poziom 7,9 mld zł w 2024 roku.
Oznacza to, że średnie roczne tempo wzrostu w wysokości 14,2 procent znacząco przewyższa wskaźniki inflacji, co wskazuje na realny wzrost inwestycji w sektor zdrowia psychicznego.
Przyspieszenie finansowania od 2022 odzwierciedla zwiększoną świadomość społeczną problemów zdrowia psychicznego, szczególnie po pandemii Covid-19, oraz implementację nowych programów terapeutycznych i rozwój centrów zdrowia psychicznego.
Zaburzenia nerwicowe dominują
Wśród zaburzeń psychiatrycznych odnotowanych w Polsce w roku 2024 wyraźnie dominowały zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i somatoformiczne, czyli psychosomatyczne (F40-F48), które dotknęły 697 000 pacjentów. Odzwierciedla to rosnący wpływ stresu społeczno-ekonomicznego i zmian stylu życia na zdrowie psychiczne.
Zaburzenia nastroju (F30-F39) z liczbą 352 000 pacjentów plasują się na drugiej pozycji, co koreluje z globalnym trendem wzrostu depresji i zaburzeń afektywnych.
Natomiast znacząca liczba pacjentów z zaburzeniami związanymi z substancjami psychoaktywnymi (253 000) oraz zaburzeniami organicznymi (233 000) wskazuje na złożoność współczesnych wyzwań psychiatrycznych. Schizofrenię i zaburzenia pokrewne zdiagnozowano u 168 000 pacjentów.
Leczenie uzależnień najbardziej kosztowne
Analiza wartości refundacji pokazuje dysproporcje między liczbą pacjentów a kosztami leczenia poszczególnych kategorii schorzeń. Zaburzenia związane z używaniem substancji psychoaktywnych (F10-F19), mimo trzeciej pozycji pod względem liczby pacjentów, generują najwyższe koszty (1,56 mld zł), co odzwierciedla intensywność i złożoność procesów terapeutycznych w leczeniu uzależnień.
Schizofrenia i zaburzenia pokrewne (F20-F29) wymagają drugiego co do wielkości budżetu (1,34 mld zł) przy stosunkowo niewielkiej grupie pacjentów, co świadczy o wysokiej kosztochłonności leczenia tych przewlekłych schorzeń.
Interesujące jest, że zaburzenia nerwicowe (F40-F48), mimo największej liczby pacjentów, generują relatywnie umiarkowane koszty (0,73 mld zł), co może wskazywać na skuteczność ambulatoryjnych form terapii. Ta struktura kosztów sugeruje potrzebę optymalizacji programów profilaktycznych i wczesnej interwencji, szczególnie w obszarze uzależnień i zaburzeń psychotycznych.
Źródło: Galileo Medical