Opublikowana została ustawa o szczególnej opiece geriatrycznej, która ma zapewnić świadczenia osobom, które ukończyły 75. rok życia. Zawarte w niej rozwiązania mają przemodelować geriatrię w stronę podejścia środowiskowego, w ramach którego świadczenia medyczne realizowane będą w pobliżu miejsca zamieszkania seniora.
Dzięki nowym podmiotom zdrowotnym „centrum zdrowia 75+” będzie możliwe zapewnianie kompleksowego podejścia do diagnozowania i leczenia oraz rehabilitacji w różnych zakresach. Głównym celem działania centrum zdrowia 75+ będzie skoordynowana opieka medyczna dla pacjentów geriatrycznych w celu ustabilizowania ich stanu zdrowia oraz umożliwienia dalszego autonomicznego funkcjonowania w dotychczasowym środowisku.
W skład systemowej opieki geriatrycznej będą także wchodziły szpitalne oddziały geriatryczne wskazane w wojewódzkim planie oraz podstawowa opieka zdrowotna.
Opieka geriatryczna zgodna z planem wojewódzkim
Podstawą działania placówek będzie wojewódzki plan szczególnej opieki geriatrycznej, sporządzany przez wojewodę i zatwierdzany przez ministra zdrowia. Będzie on określał lokalizację szpitalnych oddziałów geriatrycznych, ich minimalną liczbę łóżek oraz obszary działania wraz z lokalizacją poszczególnych centrów.
W ustawie wprowadzone zostały normy dotyczące łącznej liczby łóżek w oddziałach geriatrycznych na terenie województwa, których nie będzie mogło być mniej niż 50 łóżek na 100 tysięcy osób, które ukończyły 60. rok życia, zamieszkujących na terenie tego województwa, według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedniego.
Centrum 75+ będzie obejmować teren powiatu, jego część, teren kilku powiatów albo ich części, zamieszkały łącznie przez nie mniej niż 6 tysięcy i nie więcej niż 12 tysięcy osób, które ukończyły 75. rok życia, według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedniego.
Centra będą udzielały świadczeń z zakresu geriatrii, udzielanych prze lekarza i pielęgniarkę, świadczeń w zakresie fizjoterapii, psychiatrii, dietetyki a także oferowały terapię zajęciową i edukację zdrowotną.
Rozpoczęcie procesu leczenia i terapii w centrum będzie poprzedzone całościową oceną geriatryczną, na podstawie której, będzie opracowany dla danej osoby (przy jej udziale) indywidualny plan postępowania terapeutycznego. Będzie on obejmował informację o podstawowych problemach zdrowotnych i społecznych pacjenta centrum, określenie celu postępowania terapeutycznego oraz planowanych metod osiągnięcia celu postępowania terapeutycznego, w szczególności wskazanie świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych pacjentowi w centrum, a także określenie potrzeb opiekuńczych i pielęgnacyjnych pacjenta.
Indywidualny plan będzie opracowywany przez zespół geriatryczny, w którego skład będą wchodzili: lekarz, pielęgniarka, fizjoterapeuta, psycholog i koordynator opieki geriatrycznej.
Krajowa Rada do Spraw Opieki Geriatrycznej
Ustawa przewiduje powołanie Krajowej Rady do Spraw Opieki Geriatrycznej, która będzie organem opiniodawczo-doradczym ministra zdrowia. W jej skład będą wchodzili: dwaj przedstawiciele zdrowia, dwaj przedstawiciele Prezydenta RP, przedstawiciel ministra rodziny, konsultanci krajowi w zakresie w zakresie geriatrii, rehabilitacji medycznej, fizjoterapii, psychiatrii, pielęgniarstwa geriatrycznego oraz zdrowia publicznego, przedstawiciel prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, przedstawiciel Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH – Państwowego Instytutu Badawczego, przedstawiciel Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher, przedstawiciel wskazanego przez stronę samorządową Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, przedstawiciel Rzecznika Praw Pacjenta a także towarzystw naukowych, zrzeszających specjalistów w dziedzinie geriatrii lub medycyny rodzinnej oraz organizacji zrzeszających pacjentów, do których zadań statutowych należą sprawy dotyczące opieki nad osobami starszymi.
Finansowanie z NFZ oraz Funduszu Medycznego
Świadczenia centrów 75+ finansowane będą na podstawie umów zawieranych przez Narodowy Fundusz Zdrowia z centrum, jednak podstawą do zawarcia umowy nie będzie postępowanie konkursowe, a umieszczenie danego podmiotu zdrowotnego w wojewódzkim planie.
Finansowanie oddziałów geriatrycznych będzie się odbywało w oparciu o zasady ogólne i na podstawie umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, które podmiot leczniczy, w którym powstanie oddział realizujący szczególną opiekę geriatryczną zawarł z Narodowym Funduszem Zdrowia.
Natomiast utworzenie centrum finansowane będzie ze środków własnych powiatu lub ze środków Funduszu Medycznego. Te środki będą mogły być przeznaczone na budowę nowego obiektu, przebudowę, modernizację lub doposażenie istniejącego obiektu.
W przepisach dostosowujących, ustawa wprowadza między innymi rozwiązania umożliwiające w okresie: 5 lat od dnia wejścia w życie ustawy stosowanie niższej normy łącznej liczby łóżek w oddziałach geriatrycznych ujętych w wojewódzkim planie niż określona w ustawie oraz 3 lat od dnia wejścia w życie ustawy zatrudnianie edukatorów zdrowotnych, którzy nie spełniają wymogu ukończenia szkolenia, określonego w ustawie.
W ustawie wskazany został ostateczny termin na utworzenie centrum przez powiaty, w przypadku gdy wynika to z wojewódzkiego planu, albo do zawarcia porozumienia z innym powiatem na utworzenie centrum, na nie później niż 5 lat od dnia wejścia w życie ustawy.
Ustawa o szczególnej opiece geriatrycznej została opublikowana w Dzienniku Ustaw RP 8 września 2023 (poz. 1831).
Ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2024 r. za wyjątkiem zmiany do ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz części zmian do ustawy z dnia 7 października 2020 r. o Funduszu Medycznym, które wejdą w życie po upływie 14 dni.